Ustawa modernizacyjna uchwalona przez Sejm. 12 mld złotych na rozwój służb
W czwartek Sejm opowiedział się za przyjęciem ustawy o ustanowieniu programu modernizacji w służbach podległych MSWiA oraz w Służbie Więziennej w latach 2022-2025. Ustawa zakłada m.in. podwyżki dla funkcjonariuszy i pracowników cywilnych. Przez 4 lata modernizacja służb mundurowych, zarówno tych nadzorowanych przez resort spraw wewnętrznych i administracji jak i Ministerstwo Sprawiedliwości, kosztować będzie ponad 12 mld złotych.
Sejm zakończył, przynajmniej na jakiś czas, prace nad pilnym rządowym projektem ustawy o ustanowieniu programu modernizacji w służbach podległych MSWiA w latach 2022-2025 i nowelizacji ustawy o Policji. Najważniejsza wprowadzona przez posłów zmiana, jeszcze po pierwszym czytaniu, dotyczy wpisania do ustawy także programu modernizacji Służby Więziennej. Zgłoszono również poprawki dotyczące ustawowego uregulowania dla ustanowienia odznaczenia oraz wprowadzenia dodatku do emerytury (o 1 proc. podstawy) dla osób, które z narażeniem życia interweniowały w trakcie służby. Chodzi dokładnie o mundurowych, którzy otrzymali Medal imienia podkomisarza Andrzeja Struja.
Za przyjęciem ustawy głosowało 430 posłów, pięciu było przeciw, a jeden wstrzymał się od głosu. Teraz ustawa trafi pod obrady Senatu. Wcześniej posłowie odrzucili wszystkie poprawki, które do ustawy zgłosiła Lewica, PSL i koło Polska 2050.
Więziennictwo do modernizacji
Czteroletni program modernizacji Służby Więziennej zakłada, jak to ujęto w dokumentach, poprawę bezpieczeństwa jednostek penitencjarnych; zakup i zwiększenie liczby użytkowanych pojazdów specjalnych, autobusów do przewozu grupowego i pojazdów przeznaczonych dla Zespołów Terenowych Dozoru Elektronicznego; poprawę efektywności energetycznej jednostek organizacyjnych Służby Więziennej; pozyskanie nowych miejsc zakwaterowania osadzonych oraz odtworzenie i poprawa infrastruktury jednostek organizacyjnych Służby Więziennej; modernizację systemów informatycznych, łączności i monitoringu wizyjnego; zmianę systemu zatrudnienia kadry medycznej w podmiotach leczniczych dla osób pozbawionych wolności; poprawę warunków socjalno-bytowych funkcjonariuszy Służby Więziennej i pracowników cywilnych Służby Więziennej “Funkcjonariusz PRO”; wzmocnienie systemu motywacyjnego uposażeń funkcjonariuszy Służby Więziennej przez podwyższenie wskaźnika wielokrotności kwoty bazowej stanowiącej przeciętne uposażenie funkcjonariuszy Służby Więziennej; wzrost konkurencyjności wynagrodzeń pracowników cywilnych Służby Więziennej; wzmocnienie etatowe dla jednostek organizacyjnych Służby Więziennej; poprawę infrastruktury Szkoły Wyższej Wymiaru Sprawiedliwości. Do wydania formacja będzie miała na ten cele ponad 1,865 mld złotych.
Mówiąc o poprawie warunków bezpieczeństwa jednostek penitencjarnych, ministerstwo chce pozyskać nowe uzbrojenie i środki ochrony, a także “wprowadzić do użytku mobilnych strzelnic kontenerowych”. W Służbie Więziennej powstać mają też nowe miejsca “zakwaterowania osadzonych” oraz odtworzona i poprawiona ma zostać infrastruktura jednostek organizacyjnych. Ma to wpłynąć m.in. na poprawę wykonywania obowiązków służbowych przez personel więziennictwa.
Ze składanych już jakiś czas temu deklaracji wynikało, że w ramach programu modernizacji SW, dla funkcjonariuszy przewidziana będzie podwyżka uposażeń. Ostatnio przedstawiciele resortu sprawiedliwości zapewniali też, że będzie ona nie mniejsza niż ta, jaką otrzymać mają mundurowi pełniący służbę w formacjach podległych MSWiA. Zgodnie z zapisami ustawy, wzmocnienie systemu motywacyjnego uposażeń ma nastąpić przez podwyższenie wskaźnika wielokrotności kwoty bazowej stanowiącej przeciętne uposażenie. Planowany jest wzrost wielokrotności kwoty bazowej od dnia 1 stycznia 2022 roku w wysokości o 0,251 przy założeniu kwoty bazowej ustalonej dla funkcjonariuszy w projekcie ustawy budżetowej na rok 2022 w wysokości 1 614,69 zł. Po tych zmianach, jak przekonują projektodawcy, przeciętne uposażenie funkcjonariuszy SW w roku 2022 wzrośnie w skali miesiąca na etat wraz z nagrodą roczną o 405,29 zł. Pozostała część podwyżki, tak by była ona taka sama jak ta w formacjach MSWiA (677 zł brutto), wynikać będzie z przewidzianej na przyszły rok waloryzacji.
Co ciekawe, resort sprawiedliwości, podobnie jak MSWiA, zamierza w najbliższych latach zwiększyć stan etatowy podległej sobie formacji. Lącznie do SW trafić ma łącznie 580 mundurowych etatów: 2023 – 100 etatów, 2024 i 2025 – po 240 etatów.
Od stycznia ruszyć ma Program modernizacji Policji, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Ochrony Państwa w latach 2022–2025. Jak podkreśla resort spraw wewnętrznych i administracji, po dwóch dotychczasowych programach modernizacji formacji konieczne jest dalsze realizowanie inwestycji budowlanych, a także zastosowanie najnowszych rozwiązań technicznych i technologicznych w zakresie wyposażenia w sprzęt transportowy, uzbrojenia i techniki specjalnej, informatyki i łączności, oraz wyposażenia osobistego i ochronnego funkcjonariuszy. Obszarem modernizacji będzie również wzmocnienie kapitału ludzkiego poprzez podwyższenie uposażeń i wynagrodzeń, jak również zwiększenie nakładów na rozwój szkolenia, w tym szczególnie szkół policyjnych. Na te cele przeznaczonych zostanie w ciągu najbliższych lat prawie 10,031 mld złotych.
Policja do wykorzystania w ramach programu będzie miała ponad 6,4 mld złotych. Na, jak to ujmuje resort w dokumentach, inwestycje rzeczowe, przeznaczy ponad 2,3 mld złotych. Część tej kwoty przeznaczona zostanie na budowę nowych, zakończenie budowanych aktualnie oraz przebudowę i rozbudowę eksploatowanych obiektów (1,060 mld złotych). Pozwolić ma to na budowę obiektów służbowych, kontynuację rozpoczętych inwestycji oraz procesu odtworzenia/przywracania posterunków Policji (250). W związku z planowanym zmianami w systemie szkolnictwa policyjnego konieczna jest także rozbudowa infrastruktury szkół policyjnych.
W ramach zakupu sprzętu transportowego zaplanowano kontynuację zadań związanych z modernizacją floty transportowej oraz taboru lotniczego na łączną sumę 516 683 tys. zł, w tym 511 183 tys. zł na sprzęt transportowy oraz 5500 tys. zł na tabor lotniczy (chodzi o zakup specjalistycznego sprzętu obsługowego do śmigłowców policyjnych). Co do sprzętu transportowego, ma go być dokładnie 1846 sztuk. Na liście znajdziemy samochody do przewozu psów służbowych, oznakowanie i nieoznakowane radiowozy, różnego rodzaju furgony, ambulanse sanitarne, czy samochody ciężarowe i autobusy. Formacja ma również dokupić transporter opancerzony czy lekki transporter opancerzony, który trafi do kontrterrorystów z Centralnego Pododdziału Kontrterrorystycznego Policji “BOA”. Do policyjnych specjalsów trafią również pojazdy do przewozu materiałów niebezpiecznych, czyli wybuchowych.
Na sprzęt uzbrojenia i techniki specjalnej zaplanowano 192,820 mln złotych, w tym na zakupy na potrzeby CLKP, wojewódzkich laboratoriów kryminalistycznych oraz na sprzęt uzbrojenia i techniki policyjnej. W zakresie uzbrojenia i techniki policyjnej planuje się zakup pistoletów i kabur, pistoletów maszynowych, granatników jednostrzałowych, urządzeń RTG do prześwietlania niebezpiecznych ładunków, laserowych mierników prędkości z rejestracją obrazu, przenośnych detektorów skażeń biologicznych, przenośnych detektorów substancji chemicznych, noktowizji/termowizji, kamizelek kamuflowanych, kamizelek zintegrowanych “Plate Carier”, kamizelek zintegrowanych, hełmów i tarcz kuloodpornych, przyłbic do hełmów, kombinezonów dla pirotechników, kasków policyjnych z osłoną twarzy i filtracyjnymi maskami przeciwgazowymi, sprzętu ochrony osobistej przed skażeniami chemicznymi, biologicznymi i radiacyjnymi oraz kamer nasobnych.
Modernizacyjne środki przeznaczone zostaną również na zakup zestawów spadochronowych (36) z przeznaczeniem dla służby kontrterrorystycznej, zestawów przeciwuderzeniowych (3600 kpl.), kurtek ochronnych (softshell; 6000 szt.) przeznaczonych do noszenia pod zestawy przeciwuderzeniowe, aby zwiększyć komfort służby i zapewnić większą swobodę ruchów użytkujących je policjantów, kombinezonów dla funkcjonariuszy pełniących służbę na stokach górskich (300 kpl.), kombinezonów dla policjantów pełniących służbę na motocyklach (900 kpl.), odzieży nurkowej (76 zestawów) dla służb kontrterrorystycznych oraz umundurowania wyjściowego, co wynika z realizowanych prac legislacyjnych zmierzających do wprowadzenia na wyposażenie Policji nowego wzoru munduru wyjściowego.
Straż Graniczna przez cztery lata do wykorzystania będzie miała prawie 1,5 mld złotych, z czego na inwestycje budowlane przeznaczyć ma prawie 439 mln złotych. Priorytetowym jej zadaniem, jak wskazuje MSWiA w dokumentach, będzie wzmocnienie wschodniej granicy Polski, a tym samym zewnętrznej granicy Unii Europejskiej. W tym celu w latach 2022-2024 zrealizowane zostaną dwie kluczowe inwestycje, czyli modernizacja Zautomatyzowanego Systemu Radarowego Nadzoru polskich obszarów morskich o wartości ok. 126 mln zł) oraz budowa systemu perymetrycznej ochrony granicy (o wartości ok. 59 mln zł).
Pojawią się również nowe obiekty na potrzeby placówek SG, dojdzie do przebudowy infrastruktury technicznej i obiektów SG na potrzeby systemów teleinformatycznych, a także do, jak to ujęto w dokumentach, do “stworzenie właściwych warunków do przechowywania środków transportu powietrznego oraz obsługi technicznej środków transportu” oraz “stworzenie właściwych warunków szkolenia funkcjonariuszy SG”.
Straż Graniczna będzie miała również do wydania 239 mln złotych na sprzęt transportowy, m.in. dwa poduszkowce, dwa samoloty rozpoznawcze (zastąpią starzejące się maszyny PZL-104MF Wilga 2000), cztery bezzałogowe statki powietrzne (wraz z pojazdami do ich przewozu i obsługi), a także ok. 370 pojazdów, w tym patrolowych, mikrobusów i autobusów oraz samochodów ciężarowych i specjalnych. Za ok 39 mln złotych formacja kupić ma natomiast systemy obserwacyjne, czyli m.in. pojazdy obserwacyjne PJN oraz wymienić optoelektronikę na wieżach obserwacyjnych w 4 lokalizacjach. Do kupienia jest również 250 kompletów urządzeń termowizyjnych oraz 330 sztuk broni. Na wyposażenie osobiste i ochronne funkcjonariuszy planuje się przeznaczyć kwotę 24 mln zł. W ramach Programu planowany jest zakup ok. 8500 zestawów umundurowania w różnej konfiguracji i zestawieniu.
Kolejna na modernizacyjnej liście jest Państwowa Straż Pożarna, na której “konto” trafią w najbliższych latach dodatkowe 2 miliardy złotych. Inwestycje budowlane mają pochłonąć ok. 800 mln złotych. Priorytetem ma być tu budowa nowych strażnic, a dokładnie 53 tego typu obiekty, co pochłonie ok. 70 proc. środków na inwestycje budowlane. Reszta przeznaczona zostanie na modernizację i przebudowę 67 istniejących już budynków.
Na sprzęt transportowy PSP będzie miała 138 mln złotych. Jak czytamy, docelowo w 4-letniej perspektywie realizacji Programu przewiduje się zakup 40 specjalnych pojazdów pożarniczych (samochodów z drabiną mechaniczną).
Będzie to sprzęt najnowszej generacji, wyposażony w podwozia o wysokiej odporności na siły skrętne, w system stabilizacji drgań oraz podpór umożliwiający ich rozstawianie nawet na zatłoczonych parkingach (pod samochodami lub przeszkodami). W zależności od specyfikacji (z uwzględnieniem potrzeb operacyjnych) będą to drabiny, także z tzw. łamanym przęsłem, wyposażonym w kosz ratowniczy, działko wodno-pianowe lub nosze ratownicze. Nowe możliwości tego sprzętu, tj. odporność na warunki atmosferyczne, szybkość sprawiania i zasięg pracy, pozwolą na sprawniejsze i łatwiejsze dotarcie do punktu niesienia pomocy, przy podniesieniu bezpieczeństwa pracy strażaków.
W okresie realizacji programu planowana jest również wymiana umundurowania służbowego i koszarowego strażaków Państwowej Straży Pożarnej, która obejmie każdego funkcjonariusza. Łączne nakłady na ten cel w latach 2022–2025, uwzględniające także zakup środków ochrony indywidualnej dla funkcjonariuszy, wyniosą 100 mln zł.
Formacja, której zadaniem jest ochrona najważniejszych osób w państwie, w ramach programu modernizacji otrzyma prawie 214 mln złotych. SOP za tę kwotę planuje inwestycje budowlane. “Środki finansowe umożliwią m.in. rozpoczęcie budowy i przebudowę głównie: budynku administracyjno-biurowego, co pozwoli na dyslokację sił i środków SOP w jednym obiekcie, rozbudowę bazy szkoleniowej SOP” – czytamy. Na modernizację sprzętu transportowego zaplanowano kwotę ok 24 mln zł, która obejmie zakup nowych pojazdów specjalistycznych wyposażonych w sprzęt i urządzenia służące do przewozu przesyłek zagrożonych, rozpoznania zagrożeń biochemicznych, rozpoznania pirotechnicznego, prowadzenia obserwacji, przewozu psów służbowych, zapewnienia łączności, transportu samochodów ochronnych, pojazdów służących za Ruchome Stanowiska Kierowania oraz ambulansu sanitarnego.
Mundurowi SOP wyposażeni zostaną również w pistolety maszynowe nowej generacji, karabinki oraz karabiny. Planuje się także doposażenie formacji w sprzęt termowizyjny i noktowizyjny. Do wymiany są również kamizelki kamuflowane.
To jednak nie inwestycje budowlane czy w sprzęt pochłoną największą część modernizacyjnych środków, a wzmocnienie motywacyjnego systemu uposażeń funkcjonariuszy oraz wzmocnienie etatowe funkcjonariuszy. W ciągu czterech lat będzie to bowiem, łącznie, ponad 5 miliardów złotych.
MSWiA zakłada wzmocnienie formacji dodatkowymi etatami funkcjonariuszy, które realizowane będzie w Policji, Straży Granicznej oraz Państwowej Straży Pożarnej. Corocznie w Policji będzie to: w 2022 r. – 1700 etatów, 2023 r. – 1300 etatów, 2024 r. – 1300 etatów, a także 1300 etatów w 2025 r., czyli w czteroletnim okresie nastąpi łączny wzrost o 5600 etatów. Etaty te planuje się przeznaczyć m.in. na wzmocnienie służby prewencyjnej oraz na obsadzenie planowanych do odtworzenia lub przywrócenia posterunków Policji. W Straży Granicznej nastąpi coroczne zwiększenie stanu etatowego o 200 etatów w latach 2022–2024, a w ostatnim roku, tj. 2025, o 150 etatów, czyli w skali czterech lat nastąpi wzrost łącznie o 750 etatów. Etaty te w głównej mierze dedykowane będą na wzmocnienie ochrony wschodniej granicy Polski, z jednocześnie Unii Europejskiej. Natomiast w Państwowej Straży Pożarnej zakłada się zwiększenie w 2022 r. o 150 etatów, w 2023 r. – 200 etatów, 2024 r. – 200 etatów i w 2025 r. – 200 etatów. Tak więc łączny wzrost wyniesie 750 etatów. W głównej mierze wzrost przeznaczony będzie na wzmocnienie obsady komend powiatowych (miejskich).
W przypadku w latach 2022–2025 wzrost uposażenia funkcjonariuszy wyniesie przeciętnie miesięcznie na etat w:
- Policji – 406 zł (z nagrodą roczną), co stanowi wzrost o 6,59 proc. w stosunku do roku 2021,
- SG – 406 zł (z nagrodą roczną), co stanowi wzrost o 6,59 proc. w stosunku do roku 2021,
- Państwowej Straży Pożarnej – 406 zł (z nagrodą roczną), co stanowi wzrost o 6,69 proc. w stosunku do roku 2021,
- SOP – 406 zł (z nagrodą roczną), co stanowi wzrost o 5,60 proc. w stosunku do roku 2021.
Program modernizacji niesie za sobą również, niejako przy okazji, ważne zmiany w samej ustawie o Policji. Dotyczą one, po pierwsze, funkcjonowania i organizacji Centralnego Laboratorium Kryminalistycznego Policji. Obecnie podstawowym zadaniem CLKP jest prowadzenie badań naukowych, szkoleń oraz prac rozwojowych dotyczących kryminalistyki. Po zmianach, główna działalność CLKP będzie skoncentrowana na zadaniach wspierających pracę Policji.
Policję czekają również zapowiadane od jakiegoś czasu zmiany w systemie szkolnictwa i doskonalenia zawodowego policjantów. Na liście jest nie tylko budowa nowej jednostki szkoleniowej, która powstać ma w Lublinie, ale również m.in. wprowadzenie możliwości uzyskania kwalifikacji zawodowych podoficerskich lub aspiranckich. Nowe rozwiązania mają zostać wprowadzone przy okazji uchwalania kolejnego programu modernizacji służb mundurowych podległych MSWiA.
Program modernizacji ma wejść w życie 1 stycznia 2022 r., natomiast zmiany w ustawie o Policji zaczną obowiązywać w terminach późniejszych, co – jak zaznaczono – stworzy możliwość optymalnego dostosowania do nowych rozwiązań prawnych.
Ustawą zajmie się teraz senat i w związku z tym, że dokument procedowany jest jako pilny, ma na to nie 30, a 14 dni. Zatem wiele wskazuje na to, że jeszcze w grudniu pod przepisami znajdzie się prezydencki podpis.
MR
