Skuteczna i bezpieczna praca Służby Więziennej w warunkach epidemii
Ministerstwo Sprawiedliwości od początku epidemii Covid-19 skutecznie zapobiega rozprzestrzenianiu się koronawirusa w zakładach karnych i aresztach śledczych. Dba o ochronę zdrowia i życia funkcjonariuszy, pracowników więziennictwa oraz osadzonych. Sytuacja epidemiczna jest dokładnie monitorowana, dzięki czemu nie doszło do masowych zakażeń na terenie jednostek penitencjarnych.
– Gdy porównamy statystyki zarażenia koronawirusem i zachorowań na COVID-19 wśród osadzonych i personelu więziennego w Polsce z innymi krajami, nasza Służba Więzienna wypada bardzo dobrze. Szybka reakcja na zagrożenie i znakomita praca funkcjonariuszy przynoszą efekty – podkreślał w Sejmie wiceminister sprawiedliwości Michał Woś, który sprawuje nadzór nad więziennictwem.
Obecnie w Polsce jest zakażonych zaledwie 0,2 proc. osadzonych, a 0,4 proc. funkcjonariuszy i pracowników SW. Dla porównania – w Czechach to odpowiednio – 1,01 proc. osadzonych i 1,17 proc. kadry; na Słowacji – 0,46 proc. oraz 0,41 proc. kadry; na Węgrzech – 0,40 proc. osadzonych i 1,62 proc. kadry.
Minister dziękował Służbie Więziennej za zaangażowanie i przypomniał sukces programu „Resort Sprawiedliwości Pomaga”, dzięki któremu na początku walki z epidemią, gdy w kraju brakowało nawet wystarczającej liczby maseczek, uszyto ich w zakładach karnych ponad 1,5 miliona.
– Nasi funkcjonariusze nadal pomagają w walce z pandemią jako ochotnicy, ratownicy czy lekarze. Na przykład jeden z oficerów pełni służbę w Szpitalu tymczasowym na Stadionie Narodowym – powiedział.
Zmiana przepisów
Nowe przepisy umożliwiły też przeprowadzanie posiedzeń sądu penitencjarnego w formie wideokonferencji. To duży sukces. Ponad 90% spraw penitencjarnych prowadzonych jest online. Od początku 2021 r. przeprowadzono już w ten sposób ok. 12,5 tys. spraw. Pozwoliło to na zachowanie ciągłości orzekania w sprawach penitencjarnych, pomimo stanu pandemii i wynikających z niego ograniczeń. Rozwiązanie to nie tylko zwiększa bezpieczeństwo w czasie pandemii i wprowadza oszczędności na konwojach oraz kosztach przejazdu sędziów penitencjarnych, ale również przyśpiesza postępowania. Średni czas postępowania penitencjarnego w 2020 r. uległ skróceniu w porównaniu z 2019 r. o 2,5 dnia.
Na mocy ustaw covidowych wprowadzono rozwiązania umożliwiające bardziej elastyczne zarządzanie więzieniami. Zastosowano telepracę lekarską, usprawniono wydawanie leków i system konwojowania, a nawet umożliwiono dyrektorom więzień występowanie o przerwę w wykonywaniu kary, gdyby było to niezbędne, by ograniczyć ryzyko epidemii w zakładzie karnym. Dzięki staraniom funkcjonariuszy żaden osadzony nie skorzystał z tego rozwiązania.
Rozszerzono także możliwość odbywania kary pozbawienia wolności w Systemie Dozoru Elektronicznego (zmiany w kodeksie karnym wykonawczym), dzięki czemu obecnie Służba Więzienna zarządza jednym z największych na świecie „wirtualnych więzień” w tym systemie.
Środki chroniące zdrowie i życie
Zaraz po informacjach o pierwszych zachorowaniach na COVID-19 w Polsce powstał zespół do koordynowania działań związanych z zagrożeniem epidemiologicznym. Zgodnie z wytycznymi Głównego Inspektora Sanitarnego oraz Ministerstwa Zdrowia, przekazano do zakładów karnych oraz aresztów śledczych zasady postępowania w przypadku podejrzenia lub zakażenia koronawirusem wśród osadzonych i personelu więziennego.
Zdecydowano m.in., aby kwarantannie podlegały wszystkie osoby zgłaszające się lub doprowadzane do jednostek penitencjarnych, które miały objawy choroby lub przebywały w regionie, gdzie występuje COVID-19.
Służba Więzienna stworzyła dodatkowe miejsca na potrzeby kwarantanny, a dzięki wsparciu kierownictwa Ministerstwa Sprawiedliwości do zakładów karnych i aresztów trafiły maseczki, rękawice, kombinezony ochronne i środki do dezynfekcji.
Przygotowano także dwa szpitale więzienne – izolatoria dla pozbawionych wolności zakażonych COVID-19(w Potulicach i Bytomiu).
Praca w reżimie sanitarnym
By zapobiec fali zachorowań wszystkim wchodzącym na teren jednostek mierzona jest temperatura. W zależności od sytuacji epidemicznej w kraju czasowo wstrzymywane lub ograniczane były widzenia osadzonych z rodzinami. W zamian osadzeni mogli m.in. dłużej i częściej rozmawiać z bliskimi przez telefon czy za pośrednictwem internetu.
Do minimum ograniczono transporty osadzonych, a spacery także odbywają się w reżimie sanitarnym. Ograniczono pracę więźniów na zewnątrz jednostek i wstrzymano przepustki oraz zajęcia w Centrach Kształcenia Ustawicznego czy grupowe zajęcia kulturalne i sportowe.
Funkcjonariusze SW noszą maseczki, rękawiczki, regularnie dezynfekowane są np. klamki i drzwi.
Wszyscy przyjmowani do jednostek penitencjarnych trafiali do cel przejściowych na 14 dni i dostawali środki ochrony osobistej.
Szczepienia oraz akcje wsparcia
Trwają szczepienia pracowników SW i osadzonych. Zaszczepionych jest już trzy czwarte funkcjonariuszy SW. Służba Więzienna w porozumieniu z Ministerstwem Zdrowia prowadzi prace dotyczące zaangażowania swego personelu medycznego w Narodowy Program Szczepień.
Sukcesem jest akcja „Resort Sprawiedliwości Pomaga”. Od początku epidemii, dzięki decyzji Ministra Sprawiedliwości Prokuratora Generalnego Zbigniewa Ziobro, Służba Więzienna i więźniowie z całej Polski zaangażowani byli w produkcję maseczek, odzieży ochronnej oraz płynu dezynfekującego.
Służba Więzienna odpowiedziała także na apel szpitali o oddawanie krwi i osocza od ozdrowieńców. Funkcjonariusze organizują zbiórki i akcje charytatywne na rzecz dziecięcych szpitali, domów dziecka i rodzin w trudnej sytuacji materialnej.
Trwają ważne akcje: „Obiady dla Bohaterów podczas epidemii” i „Paczka dla bohatera”. Służba Więzienna pomaga m.in. weteranom – powstańcom warszawskim.
Efekty przynosi ministerialny program „Praca dla więźniów”, który wspiera resocjalizację więźniów. Od stycznia 2016 roku do marca 2020 r. (przed pandemią) odsetek zatrudnionych więźniów wzrósł z 36 do 57 procent. Choć w czasie pandemii czasowo ograniczono pracę pozbawionych wolności, wskaźniki zatrudnienia więźniów są wyższe niż przed rozpoczęciem programu (pracuje 47 proc. – dane po I kwartale 2021 r.). Natomiast spośród więźniów zdolnych do pracy zatrudnionych jest dziś 73 procent.
Biuro Komunikacji i Promocji
Ministerstwo Sprawiedliwości
