W dniach 27-30 kwietnia 2015r. w węgierskiej miejscowości Pálhalma – ok. 75 km od Budapesztu, doszło do spotkania pomiędzy  delegacjami Związku Zawodowego Funkcjonariuszy i Pracowników Więziennictwa Polskiej oraz Węgierskiej Służby Więziennej.

Delegacji Polskiej przewodniczył Czesław Tuła Przewodniczący Zarządu Głównego, stronę Węgierską reprezentowali Przewodniczący Zarządu Głównego Związku Zawodowego Miklós Kucsera oraz Wiceprezydent Węgierskiego Grona Służb Mundurowych (MRK) Csaba Lampert. Węgierską stronę służbową  reprezentował Zastępca Dyrektora Generalnego Służby Więziennej Gen. Péter Balazs.

Celem wizyty była wzajemna wymiana doświadczeń w szczególności w kontekście  warunków pracy oraz statusu polskiego oraz węgierskiego personelu więziennego jak również perspektywa włączenia się Węgierskiej organizacji związkowej do Międzynarodowej Współpracy Związków Zawodowych Służb Penitencjarnych, której sygnatariuszami były Polskie oraz Niemieckie organizacje związkowe.

Podczas spotkań roboczych wymienione zostały informacje na temat rozwiązań prawnych określających cele oraz zadania Służby Więziennej, a także prawne aspekty funkcjonowania Związków Zawodowych w Polsce i na Węgrzech. Strona Węgierska wyraziła uznanie oraz zgłosiła akces dla inicjatywy utworzenia w ramach Unii Europejskiej płaszczyzny współpracy zmierzającej do powołania wspólnej reprezentacji związkowej służb penitencjarnych. Strona Polska przybliżyła kolegom z Węgier zasady oraz cele współpracy pomiędzy Polskimi oraz Niemieckimi związkami zawodowymi służb penitencjarnych. W czasie trwania obrad ustalono, iż proces tworzenia Międzynarodowej Współpracy należy kontynuować w oparciu o dotychczasowe doświadczenia strony Polskiej i Niemieckiej. Koledzy z Węgier zaproponowali aktywne włączenie się w proces  tworzenia europejskich struktur. Jak podkreślali, w różnych formach współpracują już z organizacjami związkowymi służb penitencjarnych Francji, Danii, Rumunii, Holandii i Luksemburgu.

Czas wizyty był także doskonałą okazją do zapoznania się z praktycznym stosowaniem regulacji prawnych w aspekcie systemu ochrony oraz oddziaływań resocjalizacyjnych. Delegacja Polska wizytowała dwie jednostki: w Pálhalma o pojemności 1200 skazanych (aktualnie osadzonych ok. 1770) oraz w Pecz ok. 200 osadzonych i 140 personelu więziennego. Jak podkreślali koledzy węgierscy podstawową formą resocjalizacji jest praca, która musi być społecznie użyteczna i przyczyniać się do obniżania kosztów funkcjonowania całej administracji publicznej. W tym celu rząd węgierski wprowadził obowiązek świadczenia usług przez Spółki działające w ramach więziennictwa na rzecz instytucji państwowych, które to są zobowiązane do korzystania z usług tychże Spółek.

Z uwagi na niskie koszty osobowe (płaca więźnia wynosi ok. 300-500 zł. i nie są odprowadzane składki na ubezpieczenie emerytalne) oraz doskonałą organizację pracy, a także wysoki poziom techniki, oferowane ceny są bardzo konkurencyjne  i znacząca wpływają na obniżenie kosztów funkcjonowania  państwa. Poziom zatrudnienia w zakładach w Pálhalma wynosi ok. 85,5%. Powszechne zatrudnienie skazanych jak zapewniają koledzy węgierscy oprócz zadośćuczynienia za wyrządzone krzywdy, korzystnie wpływa na utrzymanie porządku i bezpieczeństwa w jednostkach.   Powszechny także jest elektroniczny system dostępu skazanych do swoich danych przy użyciu karty chipowej (stan konta, realizacja wypiski, usługi telekomunikacyjne, itp.),  W zasadniczy sposób odciąża to pracę wielu funkcjonariuszy. Jak zapewniają nasi koledzy rozwiązania w tym zakresie w Rumuńskich zakładach karnych są o wiele bardziej zaawansowane i daleko idące.

Na uwagę w węgierskim systemie penitencjarnym zasługuje liczba miejsc osadzonych i zatrudnionego personelu. Na chwilę obecną pojemność jednostek wynosi ok. 12.000 miejsc osadzenia, którego personel liczy ok. 8.300 osób. Liczba członków związku zawodowego  wynosi ok. 4.500 personelu. Dane powyższe potwierdzają pewną średnią państw unii europejskiej, z zastrzeżeniem że Polska znajduje się na jej skrajnym niekorzystnym biegunie w procesie readaptacji społecznej osadzonych.

/-/ Robert Moskal