Wprowadzenie powszechnego świadczenia mieszkaniowego dla funkcjonariuszy Służby Więziennej było jednym z najbardziej złożonych przedsięwzięć legislacyjnych dotyczących tej formacji w ostatnich latach. Zwieńczenie prac w grudniu 2025 roku nie było efektem jednorazowej decyzji ustawodawczej, lecz rezultatem wieloetapowych, skoordynowanych i długotrwałych działań strony społecznej, w szczególności Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego Funkcjonariuszy i Pracowników Więziennictwa. Całość tych działań obejmowała równoległe aktywności prowadzone na trzech płaszczyznach: dialog instytucjonalny, rozbudowaną korespondencję formalną oraz presję społeczną realizowaną poprzez manifestacje i pikiety.

Inicjatywa związkowa, dialog instytucjonalny i intensywna korespondencja

Postulat wprowadzenia świadczenia mieszkaniowego został sformułowany przez NSZZFiPW na początku 2025 roku jako odpowiedź na narastające problemy kadrowe oraz niespójność systemu świadczeń w porównaniu z innymi formacjami mundurowymi. Od pierwszych tygodni roku temat ten był przedmiotem prac zespołów funkcjonujących przy Ministerstwie Sprawiedliwości, w których NSZZFiPW brał aktywny udział.

Równolegle prowadzona była intensywna, wielowątkowa korespondencja pomiędzy NSZZFiPW a Ministerstwem Sprawiedliwości, Centralnym Zarządem Służby Więziennej oraz innymi instytucjami państwowymi. W okresie od stycznia do końca 2025 roku wymieniono kilkadziesiąt pism – wniosków, stanowisk, odpowiedzi, monitów i projektów – dotyczących zarówno kształtu świadczenia mieszkaniowego, jak i harmonogramu jego wdrożenia.

Korespondencja ta miała charakter ciągły i usystematyzowany. Związek nie ograniczał się do jednorazowych wystąpień, lecz konsekwentnie:

• monitorował realizację ustaleń,
• domagał się informacji o postępach prac legislacyjnych,
• zgłaszał uwagi do projektów,
• przypominał o zobowiązaniach wynikających z porozumień i deklaracji.

Ten „cichy” etap pracy związkowej, często niewidoczny dla opinii publicznej, stanowił fundament całego procesu.

Pikiety i manifestacje jako element presji społecznej

Równolegle do dialogu i korespondencji NSZZFiPW stosował legalne formy nacisku społecznego, traktując je jako uzupełnienie działań instytucjonalnych, a nie ich alternatywę.

Pierwszym wyraźnym sygnałem eskalacji była pikieta służb mundurowych 29 stycznia 2025 roku przed Pomorskim Urzędem Wojewódzkim w Gdańsku. Manifestacja, zorganizowana przez Federację Służb Mundurowych województwa pomorskiego, w skład której wchodzą NSZZ Policjantów, NSZZ Pracowników Policji, NSZZ Funkcjonariuszy Straży Granicznej oraz KS Pożarnictwa „Solidarność” oraz ZZ Celnicy PL.

W organizacji pikiety czynnie uczestniczyli członkowie gdańskich struktur NSZZFiPW, miała ona charakter środowiskowy i dotyczyła m.in. wprowadzenia powszechnego świadczenia mieszkaniowego. Pikieta ta unaoczniła, że problem mieszkaniowy funkcjonariuszy Służby Więziennej przestał być jedynie przedmiotem wewnętrznych rozmów i stał się kwestią publiczną.

Kolejnym etapem były działania ogólnopolskie. W lutym 2025 roku powołano Międzyzwiązkowy Komitet Protestacyjny, który formalnie przygotowywał się do ogólnokrajowych form protestu. Sama gotowość do ich przeprowadzenia miała istotne znaczenie negocjacyjne i bezpośrednio poprzedziła podpisanie porozumienia z 13 marca 2025 roku.

Presja długofalowa i największa manifestacja w historii więziennictwa

Po podpisaniu porozumienia NSZZFiPW nie ograniczył się do biernego oczekiwania na jego realizację. W sytuacji narastających opóźnień legislacyjnych strona społeczna stopniowo zwiększała presję, ponownie sięgając po narzędzia protestu, przy jednoczesnym utrzymaniu dialogu formalnego.

Kulminacją tych działań była ogólnopolska manifestacja funkcjonariuszy i pracowników Służby Więziennej 9 września 2025 roku na ulicach Warszawy, uznawana za największą w historii więziennictwa. Wydarzenie to zgromadziło kilka tysięcy uczestników i było bezpośrednim sygnałem, że środowisko oczekuje pełnej realizacji wcześniej przyjętych zobowiązań.

Manifestacja miała charakter wyłącznie zawodowy i dotyczyła warunków pełnienia służby, w tym w szczególności wprowadzenia świadczenia mieszkaniowego. Jej skala oraz zdyscyplinowany przebieg potwierdziły, że presja społeczna była elementem przemyślanej i odpowiedzialnej strategii, a nie działaniem incydentalnym.

Finał legislacyjny

Ostatecznie prace legislacyjne zakończyły się 19 grudnia 2025 roku. Ustawa wprowadzająca powszechne świadczenie mieszkaniowe dla funkcjonariuszy Służby Więziennej została jednogłośnie przyjęta przez Sejm i Senat, podpisana 18 grudnia 2025 roku przez Prezydenta RP Karola Nawrockiego i opublikowana dzień później w Dzienniku Ustaw.

Cały proces pokazuje, że wprowadzenie świadczenia mieszkaniowego było rezultatem konsekwentnego połączenia trzech elementów: dialogu instytucjonalnego, intensywnej i wielomiesięcznej pracy korespondencyjnej oraz legalnych form presji społecznej. NSZZFiPW odegrał w tym procesie rolę inicjatora, koordynatora i strażnika realizacji przyjętych zobowiązań.

„To ważny moment dla całego środowiska Służby Więziennej. Świadczenie mieszkaniowe jest realnym wsparciem dla funkcjonariuszy i pracowników, a jednocześnie elementem stabilizującym system kadrowy formacji. Dzisiejszy finał legislacyjny potwierdza, że konsekwentny dialog, poparty determinacją środowiska, przynosi wymierne efekty” podkreśla Kamil Bachanowicz, przewodniczący Zarządu Głównego.

Podsumowanie i podziękowania

Na zakończenie chcemy z całą stanowczością podkreślić jedno: bez zaangażowania funkcjonariuszy z jednostek podstawowych, ten sukces nie byłby możliwy. Jako Zarząd Główny mogliśmy koordynować działania, prowadzić rozmowy i naciskać na decydentów, ale realna siła protestu i całego procesu rodziła się oddolnie. W codziennym zaangażowaniu, determinacji i gotowości do ponoszenia kosztów przez funkcjonariuszy w jednostkach w całym kraju.

Dziękujemy wszystkim, którzy brali udział w akcjach protestacyjnych, wspierali je organizacyjnie, informacyjnie i logistycznie, a także tym, którzy mimo presji i wątpliwości nie odpuścili. Wasza jedność, konsekwencja i odwaga wymusiły realne zmiany, których efektem jest uzyskanie świadczenia.

Ten proces pokazał jednoznacznie: bez silnych i zmobilizowanych struktur terenowych nie ma skutecznego Zarządu Głównego. To wspólne działanie, od podstaw po szczebel centralny, przynosi efekty. Dzisiejszy rezultat jest naszym wspólnym osiągnięciem i dowodem na to, że solidarność środowiska ma realną moc sprawczą.